De 9 Belbin rollen voor effectieve teams

Shakespeare beweerde het al; de wereld is een schouwtoneel, elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel (As You Like It). Iedereen die weleens in een team heeft gewerkt, weet hoe verschillend mensen kunnen zijn. De één bruist van ideeën, de ander wil vooral dóórpakken, en weer een ander houdt de sfeer goed.

De Britse onderzoeker Meredith Belbin ontdekte dat elk teamlid een voorkeursstijl heeft vanuit waar de bijdrage aan het succes van het team ontstaat.

Belbin onderscheidde negen rollen. Samen zorgen ze voor balans, daadkracht en creativiteit.

Hoe zien die verschillende rollen eruit? Hieronder een korte beschrijving. Misschien herken je jezelf al meteen.

Maar weinig mensen passen echter netjes in één rol. Gelukkig maar. Dus om te ontdekken hoe jouw voorkeuren zich tot elkaar verhouden kun je ook een quick scan doen op de pagina Jouw Belbin Voorkeuren.

🌱 1. Plant – de creatieve ideeëngenerator

De Plant is de creatieve breinbreker van het team. Altijd vol nieuwe ideeën, vaak een beetje eigenzinnig en niet bang om buiten de lijntjes te kleuren. Soms vergeet hij wel eens dat anderen nog moeten landen bij zijn laatste hersenspinsel.

In de praktijk: tijdens een brainstorm roept de Plant plots: “Wat als we onze hele aanpak omgooien en het via TikTok doen in plaats van via mail?” De rest kijkt verbaasd, maar een week later blijkt het briljant.

🧭 2. Coördinator – De structuur brengende organisator

De Coördinator houdt het overzicht, verdeelt de taken en zorgt dat iedereen gehoord wordt. Hij of zij is niet per se de baas, maar weet mensen slim in te zetten. Soms wat te relaxed of afstandelijk, maar meestal precies degene die structuur brengt.

In de praktijk: tijdens het overleg zegt de Coördinator: “Oké, jij werkt het idee van de Plant uit, en jij checkt de haalbaarheid. Volgende week koppelen we terug.” Iedereen weet weer waar hij aan toe is.

🚀 3. Shaper – De versnellende aanjager

De Shaper houdt van tempo en resultaat. Niet kletsen maar knallen. Deze persoon zorgt dat er iets gebeurt en dat deadlines worden gehaald. Soms botst dat, want subtiel is de Shaper niet altijd.

In de praktijk: als het team blijft hangen in overleg, zegt de Shaper: “Leuk allemaal, maar wat doen we morgen?” En hey presto! er is weer beweging.

🕵️‍♀️ 4. Monitor Evaluator – De kritische denker

Deze rol kijkt kritisch naar plannen, ziet risico’s en maakt nuchtere afwegingen. Niet de snelste beslisser, maar wel degene die voorkomt dat het team domme fouten maakt.

In de praktijk: iedereen is enthousiast over een nieuw idee, behalve de Evaluator. “Leuk, maar hebben we daar wel budget voor?” En ja hoor dat blijkt precies de juiste vraag.

🤝 5. Teamwerker – De faciliterende verbinder

De Teamwerker is sociaal, empathisch en zorgt dat de sfeer goed blijft. Deze rol voelt feilloos aan waar spanningen zitten en lost ze vaak stilletjes op. Soms iets te voorzichtig om harde beslissingen te nemen.

In de praktijk: als twee collega’s botsen, schuift de Teamwerker even bij met koffie en zegt: “Volgens mij bedoelde hij het niet zo.” En de rust keert terug.

🔧 6. Implementer – De pragmatische doener

De Implementer is praktisch, betrouwbaar en houdt van duidelijkheid. Als de plannen er liggen, zorgt deze rol dat ze ook echt uitgevoerd worden. Soms wat star als er ineens iets moet veranderen.

In de praktijk: na een brainstorm zegt de Implementer: “Prima, maar wie regelt de planning?” En voordat iemand het doorheeft, is alles geregeld in Excel.

🧩 7. Completer Finisher – De perfectionistische kwaliteitsbewaker

De Finisher zorgt dat alles klopt tot in de details. Geen half werk. Deadlines, kwaliteit en precisie zijn heilig. Soms té precies, waardoor het tempo vertraagt.

In de praktijk: vlak voor de deadline checkt de Finisher nog even de laatste komma’s en ontdekt een typefout in de presentatie. Gelukkig maar.

🌍 8. Resource Investigator – De actieve netwerker

Altijd enthousiast, nieuwsgierig en goed in contacten leggen. De Investigator brengt nieuwe ideeën, mensen en kansen binnen. De valkuil? Snel afgeleid en soms enthousiast over het volgende project voordat het vorige af is.

In de praktijk: bij de koffie vertelt de Investigator: “Ik sprak gisteren iemand van een ander bedrijf, misschien kunnen we samenwerken!” En plots ligt er een nieuwe klant op tafel.

🧠 9. Specialist – De diepgaande expert

De Specialist heeft diepgaande kennis op één gebied. Hij of zij is onmisbaar voor inhoudelijke diepgang, maar kan zich soms verliezen in details die anderen niet begrijpen.

In de praktijk: tijdens een projectmeeting zegt de Specialist: “Technisch gezien werkt dat niet zo, maar ik weet hoe we het kunnen oplossen.” En daar redt hij het hele team mee.

Hoe kan dit concept helpen om een team effectiever te laten presteren?

In teams gaat het ook en vooral om de balans van eigenschappen en respect voor de bijdrage van elk lid van het team. Alles waar een team voor komt te staan verloopt in fases. En voor elke fase zijn er andere kwaliteiten en vaardigheden nodig.

Dat betekent dat er in elke fase ook ruimte moet zijn voor de mensen die dan het best tot hun recht komen.Een team met een overdaad aan Shapers is volkomen geschikt om de gang erin te houden maar is waarschijnlijk na een week uitgeput.

Een groep vol Plants droomt zich drie maanden verder zonder actie. Maar combineer de denker, de doener, de aanjager en de verbinder, en je krijgt het resultaat waar je als team op wordt afgerekend.

Het geheim van goede samenwerking is immers juist niet dat iedereen hetzelfde is, maar dat de kracht van ieder teamlid wordt herkend en benut. Belbin helpt teams te begrijpen en waarderen wie wat brengt en wanneer dat precies is wat het team nodig heeft.